Cyfrowe bezpieczeństwo #4: TAILS – co to i jak może poprawić Twoje bezpieczeństwo

Jeśli naprawdę zależy Ci na prywatności i anonimowości w sieci, warto poznać TAILS OS. To system operacyjny zaprojektowany specjalnie do bezpiecznego i anonimowego korzystania z internetu. W tym wpisie pokażemy, czym jest TAILS, jak go uruchomić i jak z niego korzystać.

1. Czym jest TAILS?

TAILS (The Amnesic Incognito Live System) to system operacyjny oparty na Linuksie, który działa z pendrive’a i nie zostawia śladów na komputerze. Cały ruch sieciowy domyślnie przechodzi przez sieć Tor, a system nie zapisuje danych po wyłączeniu (chyba że sam zdecydujesz inaczej).

2. Co potrzebujesz, aby zacząć?

  • Pendrive USB (min. 8 GB, zalecane 16 GB lub więcej),
  • drugi komputer do pobrania i przygotowania systemu,
  • oficjalna strona TAILS: https://tails.net

3. Jak uruchomić TAILS?

  1. Pobierz obraz ISO z oficjalnej strony.
  2. Zainstaluj narzędzie Tails Installer (lub użyj Balena Etcher, Rufus).
  3. Nagraj TAILS na pendrive.
  4. Uruchom komputer z USB (trzeba wejść do BIOS/UEFI i ustawić bootowanie z USB).

4. Co znajdziesz w TAILS?

  • Tor Browser – do anonimowego przeglądania sieci,
  • Kleopatra / GnuPG – do szyfrowania wiadomości,
  • Electrum – portfel Bitcoin,
  • LibreOffice – edytor tekstu, arkusze, prezentacje,
  • MAT – narzędzie do usuwania metadanych z plików,
  • Thunderbird – klient e-mail z obsługą OpenPGP.

5. Tryb Persistent Storage – jeśli chcesz coś zachować

TAILS domyślnie nic nie zapisuje, ale możesz włączyć tzw. Persistent Storage – zaszyfrowany obszar pamięci na tym samym pendrive, który pozwala zachować np. klucze GPG, pliki, konfigurację Tor, itp.

Włączysz go z poziomu menu systemowego (Applications > Tails > Configure persistent volume). Wymaga nadania hasła.

6. Bezpieczeństwo przede wszystkim

  • Nie używaj TAILS do logowania się na swoje „prawdziwe” konta,
  • Uważaj na kopiowanie danych między TAILS a innymi systemami,
  • Regularnie aktualizuj TAILS – nowe wersje zawierają ważne łatki bezpieczeństwa,
  • Używaj TAILS tylko na zaufanym sprzęcie, najlepiej bez wbudowanego dysku SSD (który może zapisywać dane).

Podsumowanie

TAILS to potężne narzędzie dla każdego, kto potrzebuje prawdziwej anonimowości – dziennikarzy, aktywistów, śledczych, ale też zwykłych użytkowników, którzy cenią prywatność. Choć jego obsługa wymaga nieco technicznej wiedzy, warto poświęcić czas na naukę.